Psychiatrie

Procol Harum is een popgroep uit Engeland met goede muziek (wie kent niet A whiter shade of pale?) en goede teksten. Ik zag de tekst van een van hun liederen:

Psychiaters en advocaten vernietigen het mensdom
Maken mensen gek en stelen ze hun geld
Bankieren en beursmakelaars besturen de wereld
Slaan hun zilver op en halen goud binnen
En het maakt niet uit wat priesters prediken
Wanneer ze niet weten wat ze mensen leren
De zwakste mens is sterk als Simson.

Duidelijker kan niet: in iedere mens zit Simson. We hebben onze zwakheden maar ook onze krachten. Mensen die anders zijn, worden uit de maatschappij gehaald en weggebracht naar de bossen en de duinen. Tegenwoordig mogen ze weer in de stad of het dorp wonen, maar toch wel apart. We geven ze over aan psychiaters en agogen en soms denken deze mensen en ook andere mensen dat ze God zijn.

Ik ben psychiatrisch verpleegkundige B van beroep en was uitvoerder van de behandelplannen van psychiaters en andere agogen. Ik ben niet altijd enthousiast over deze mensen geweest. We hadden een dokter die een bril met groene en rode glazen had en hij vond het gek dat patiënten angstig van hem werden. Wie is er nu gek?

We kregen soms verhalen te horen van artsen, waar iedereen die normaal kon denken geen peil op kon trekken, dus vroeg je om concrete antwoorden. Dan liepen ze weg en dat was in een van mijn ziekenhuizen de gewoonte bij artsen. Diagnoses maken konden ze goed, maar dat kon een verpleegkundige die tien jaar in het vak zat vaak beter en daar heb ik nogal wat ervaringen mee. Kunnen ze er wat aan doen, dat is zeer beperkt. Wij hadden psychiaters, die vonden psychoses prachtig. Ik niet, want je bent dan in de war en vaak behoorlijk angstig. Dat heb ik ook wel gezegd tegen zo’n arts die helemaal in zijn onderzoek opging.

Veel therapieën zijn gebaseerd op godsdienst, maar dan wel op het boeddhisme en gaan over zelfverwerkelijking. Eerst afbreken en dan weer opbouwen (met een muts in de hoek staan met het woord ‘ezel’ erop). Ik vraag mij af of dat wel goed is, want Jezus leert ons dat een ieder erbij hoort en dat je soms belast bent vanuit de vorige generatie en ook vermoeid kunt zijn van deze maatschappij (die steeds meer uitvallers heeft).

Jezus nodigt ze uit om bij hem te komen. Pillen en therapieën zijn een middel om te helpen, maar niet hét middel. Deze maatschappij is niet volmaakt, maar de kracht van het Evangelie wordt vaak onderschat en vooral in de psychiatrie. Wat doet het met je? Kun je het plaatsen? Hoe ga je er in de toekomst mee om? Die vragen komen uit de humanistische psychologie van Carl Rogers en Wazlawick en ik vind dat uithoorvragen en het wordt gebruikt in de therapie en bij die vragen blijft de vragensteller uit beeld.

Bij geloof komt juist Jezus in beeld, dat is een groot verschil. Een andere keer over die andere beroepen. De pastorale praktijk leert dat als je jezelf geeft, je mensen kunt helpen, hen vertrouwen kunt geven en dat er dan een relatie ontstaat.