Aandeel

Soms lees je iets en dan vraag je je af waarom zijn mensen zo. Afgelopen week kondigde Shell aan dat ze verlies hadden geleden. Prompt gingen de aandelen naar beneden met 10%. Dus toen ze goed verdienden en dividend uitkeerden, was het goed. Ik snap eigenlijk helemaal niet dat mensen zich rijk maken door aandelen, want het is begeerte van de bovenste plank. Ze noemen het beleggingen, maar je werkt er niet voor; de arbeiders van Shell doen het en een aantal beurshandelaren regelen het. Is dit wel christelijk? Want waarom beleg je in Shell en niet in een naaiatelier in Bangladesh of in een duurzaam project waar niet vaststaat dat het veel oplevert?

Ik hoor mensen soms klagen over de macht van de multinationals, maar ze beleggen wel bij hen. In de Bijbel staat duidelijk dat je geen woekerrente mag vragen en sommige banken hebben grote moeite met islamitische banken die geen woekerrente rekenen. Ik zit te wachten op de bank die het ook gaat doen vanuit een joods-christelijke visie, want nu hebben we alleen nog banken die beleggen in ontwikkelingsprojecten. Onze grote banken, zoals de Rabobank en de SNS bank, zijn geen coöperatieve banken meer en handelen als andere handelsbanken. De idealen zijn vervaagd en de directeuren van de plaatselijke banken zijn geen autoriteiten meer. Bij ons in het dorp regelde de directeur de belastingen van de boeren in de omgeving.

Moet dat allemaal terug? Ja, dat moet terug op een eigentijdse manier. Het moet niet zijn dat de politiek keer op keer ingrijpt bij het bonussenverhaal en waar haal je het lef vandaan om een bonus te krijgen? Een beleidsmaker eet vaak gratis, reist overal heen, kan vele onkosten afschrijven of declareren en rijdt vaak in de auto van de zaak. De gewone bankemployee krijgt een paar procent extra als het goed gaat. Ons systeem maakt mensen begerig en mensen hebben nooit genoeg. Ik wil geen aandelen hebben, want dan moet je opletten wat zo’n aandeel doet. Veel mensen zullen zeggen dat ik toch geen geld heb, dus gemakkelijk praten. Dat klopt, maar met aandelen werken doe je als je jong bent en toen wilde ik het al niet.

Dat het verkeerd gaat met ons systeem is duidelijk en in de toekomst zal het blijven veranderen:

– De inwoners van arme landen zullen hun aandeel op gaan eisen (in hun eigen land, maar ook in de rijke westerse landen, want Amerika en Europa hebben hier grote moeite mee: vluchtelingen en regeringen werken niet zo gemakkelijk meer mee).

– De geldstromen in de wereld gaan anders; er ontstaat een alternatief circuit van betalen (PayPal en de bitcoinstroom zijn al niet meer te sturen). Bij deze coronacrisis betaalt een ieder met de pin of contactloos. In principe hebben we de banken en de beurshandelaren niet meer nodig.

– De globalisering zal teruggaan, want in Europa hebben wij onze belangrijke industrie verplaatst naar elders.

– Onze stranden en zee liggen vol met goedkope troep, maar wie betaalt de opruimkosten?

– Het toerisme naar Afrika, Azië en Zuid-Amerika zal minder worden, want de plaatselijke bevolking vinden het wel genoeg.

Wij waren in Hawaï (onderdeel van de Verenigde Staten) en daar is de bevolking flink tegen de hoeveelheid toeristen. In Amsterdam heeft men ook al een probleem, want de rijke ondernemers die alles verhuren, wonen wel prettig.

Als we in een wereld willen leven waar het dividend van de aandeelhouder regeert, dan zijn we voorlopig nog niet klaar, want dan ga ik niet na het toeristische Giethoorn waar je file met punters kunt varen. Ik was daar en ik wist niet dat het zo uit de hand is gelopen. De keus is aan ons, want de politiek is maar voor vier of vijf jaar en wij leven toch wel gemiddeld tachtig jaar. Als je aandelen hebt, zou je misschien andere keuzes moeten maken. Meer een keuze die gericht is op geen woekerrente, maar een keuze waar meer mensen van profiteren. God zegene een ieder die het lef heeft om dat te veranderen.